Bewoners tevreden over ‘gasloos wonen’

Wonen in een gasloos en energiezuinig huis bevalt prima, volgens de bewoners van de Mandelahof in Vaassen. Wel is betere voorlichting nodig over de bediening en de werking van duurzame installaties. Het gaat dan om mechanische ventilatie, warmtepomp en vloerverwarming.

In 2019 heeft Woonstichting Triada nieuwbouwcomplex Mandelahof opgeleverd: 19 eengezinswoningen en 6 appartementen. De duurzaamheids­maatregelen in deze woningen zijn maximaal. De uitstekend geïsoleerde woningen zijn gasloos; een warmtepomp zorgt voor verwarming en warm water. Het vloerverwarmingssysteem biedt ook de mogelijkheid tot koelen. Verder is er een mechanisch ventilatiesysteem.

Triada was benieuwd naar de ervaringen van de bewoners in deze duurzame woningen. Daarom vroeg Triada de Stichting Woonadviescommissie Nijmegen (WAC Nijmegen) een woonbelevingsonderzoek uit te voeren. WAC Nijmegen heeft een onderzoeksinstrument ontwikkeld om de effecten van verduurzaming van woningen te meten. Hiermee wil zij meer inzicht krijgen in de gevolgen van verduurzamingsmaatregelen voor bewoners.

WAC Nijmegen onderzocht voor Triada: Hoe beleven bewoners de duurzame woning: is die beter, comfortabeler, zuiniger, goedkoper? Is de bediening van nieuwe apparatuur duidelijk en makkelijk? Passen bewoners hun gedrag aan, aan de veranderde situatie? Als er weerstand is tegen verduurzaming, waar zit die dan?

Het inzicht in bewonerservaringen vertaalt de WAC in aanbevelingen. Wanneer verduurzamings­maatregelen beter aansluiten bij de behoeften van bewoners helpt dat het draagvlak voor deze maatregelen te vergroten.

Lagere energierekening

De WAC voerde het onderzoek in december 2020 uit. De bewoners hadden toen vier seizoenen in hun woning gewoond. Zij konden de werking van de nieuwe systemen zowel in de warme als de koude periodes beoordelen. De WAC deed eerst een kort vooronderzoek (kwalitatief). Daarin onderzocht zij de ervaringen en vragen van de bewoners. Daarna deed de WAC een vervolgonderzoek (kwantitatief) onder alle bewoners. De respons was met 40 procent voldoende voor algemene conclusies.

Een zeer positieve ervaring hadden alle bewoners met de energierekening. Deze is dankzij de duurzaamheidsmaatregelen fors lager, veelal meer dan gehalveerd. Ook het koken op een elektrische kookplaat bevalt prima. De vloerverwarming geeft aangename en gelijkmatige warmte, maar de bewoners moeten erg wennen aan de langzame opwarming. Dat het vloersysteem ook kan koelen, blijkt bij de helft van de bewoners niet bekend. De beperkingen van het warmwatersysteem (een elektrische boiler die leeg kan raken) vinden ze lastig.

Het mechanisch ventilatiesysteem geeft, in combinatie met de goede isolatie van de woningen, een prettig binnenklimaat. Geen vocht of schimmel meer en voldoende frisse lucht. Maar hoe het systeem werkt is niet iedereen duidelijk. Een bewoner laat weten dat hij “niet weet hoe het apparaat werkt. Maar dat geeft niet, want het raam kan open”. 

Meer instructie en voorlichting

Bijna alle bewoners die het onderzoek hebben ingevuld zijn het eens over de noodzaak van betere voorlichting. Ze willen graag meer uitleg over de werking van de apparatuur. Ook willen ze meer informatie over de verschillen die men kan verwachten ten opzichte van de vertrouwde systemen. Bewoners hadden soms verkeerde verwachtingen van de nieuwe installaties.

Met de conclusies van het onderzoek van WAC Nijmegen in de hand heeft Triada maatregelen genomen. Zo hebben de betrokken onderhoudsmedewerkers van Triada een technische update gekregen over de installaties van de Mandelahof. Zij kunnen de bewoners nu goede uitleg geven over de systemen. Ook wil Triada korte instructiekaarten maken voor de bewoners.

Samenwerking met de energiecoaches Epe
Ook de energiecoaches in Epe zijn bij dit onderzoek betrokken.  Drie coaches uit Vaassen hebben samen met de medewerkers van Triada de uitleg gekregen. Alle bewoners van de Mandelahof krijgen binnenkort een brief van de energiecoaches. Daarin leggen zij uit wat een energiecoach voor ze kan doen. Bewoners kunnen met een coach gratis een afspraak maken. De energiecoach kan ze uitleg en tips geven over het wonen in hun energiezuinige woning.

De samenwerking tussen Triada, de WAC en de energiecoaches is goed bevallen
Op verzoek van Triada doet de WAC opnieuw een onderzoek in Vaassen. Nu bij bestaande woningen waar Triada energiemaatregelen uitvoert. Triada informeert binnenkort de bewoners hierover. De WAC betrekt ook de energiecoaches bij het onderzoek.